Ινές, ψυχή μου...

Όταν διάβασα τον τίτλο ''Ινές ψυχή μου'' ομολογώ, πως πίστεψα ότι κρατούσα στα χέρια μου κάποιο μυθιστόρημα τύπου σαπουνόπερα απ' αυτά που είναι σαν καθημερινά, κλαψιάρικα και ''γεμάτα ίντριγκα και πάθος'' σίριαλ. Και καθώς τώρα τελευταία έχω το κακό χούι να μη διαβάζω ούτε την περίληψη του οπισθόφυλλου άρχισα να καταλαβαίνω με τι έχω να κάνω μόνο αφού διάβασα τις πρώτες σελίδες.

Η Χιλιανή Ιζαμπέλ Αλιέντε μας προϊδεάζει ήδη από το ξεκίνημα ''Το έργο αυτό είναι προϊόν φαντασίας, αλλά οποιαδήποτε ομοιότητα με γεγονότα ή πρόσωπα της κατάκτησης της Χιλής δεν είναι τυχαία''. Επίσης στο τέλος του βιβλίου παραθέτει βιβλιογραφία συμπεριλαμβάνοντας πολλά έργα για την ιστορία της Χιλής όπως και κάποια ιστορικά μυθιστορήματα καθώς όπως γράφει η Αλιέντε η ίδια η λογοτεχνική της πράκτορας την προειδοποίησε πως χωρίς βιβλιογραφία ό,τι μας αφηγείται αυτό το βιβλίο δε θα μοιάζει παρά με παθολογική φαντασία.

Και δεν είναι ψέματα αυτό. Έχουμε ουσιαστικά να κάνουμε με ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Η ιστορία της Ινές Σουάρεθ , της φτωχής ράφτρας από την Εξτρεμαδούρα της Ισπανίας είναι σίγουρο υλικό για ένα συναρπαστικό βιβλίο. Κι ίσως αν δεν τυπωνόταν στα φύλλα ενός βιβλίου, αν η Αλιέντε δε μας παρέθετε στο τέλος δυο-τρία βιβλία-πηγές της ζωής της Ινές όλα τα γεγονότα να έμοιαζαν περισσότερο με κάτι αστικούς μύθους που αποδεικνύονται φούσκες ή με θρύλους που πάντα συνοδεύουν τη μνήμη των προσώπων που στιγμάτισαν με την παρουσία τους το μέλλον μια χώρας και ενός πολιτισμού.

Βρισκόμαστε στα 1500, οι μεγάλοι θαλασσοπόροι έχουν ανακαλύψει την ''Αμερική'' και στην Ισπανία όλοι ονειρεύονται τον Νέο Κόσμο. Βασικά όλοι ονειρεύονται μια νέα ζωή. Οι φήμες για πλούτο και χρυσάφι αφθονούν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που αποφασίζουν να αφήσουν πίσω την πατρίδα και να ανοιχτούν στον ωκεανό για να φτάσουν εκεί που πιστεύουν, ότι βρίσκεται ο Παράδεισος. Αυτό το δρόμο αποφασίζει να ακολουθήσει και ο Χουάν, ο άντρας της Ινές πεινασμένος για δόξα και χρήμα. Η Ινές χρόνια μόνη πια πίσω στην Πλασένθια δεν είναι από τις γυναίκες που παραιτούνται από τη ζωή περιμένοντας σαν χήρες τη-μάλλον απίθανη-επιστροφή του άντρα τους. Κόντρα σε προκαταλήψεις και προλήψεις μπαίνει μόνη σ' ένα καράβι για να ψάξει τον Χουάν. Αποφασισμένη να επιβιώσει σ' ένα κόσμο που θεωρεί τη γυναίκα μάλλον ζώο καταφέρνει αυτά που για άλλους θα ήταν αδύνατα, αναζητά τα χνάρια του Χουάν χωρίς όμως να προβλέψει ότι ο έρωτας πλανάται στην εξωτική ατμόσφαιρα του Περού και θα εισβάλει στο σπίτι της σαν δυνατός ανεμοστρόβιλος. Για την Ινές ο μεγάλος έρωτας έχει όνομα και αυτό είναι Πέδρο Ντε Βαλδιβία. Μαζί θα ξεκινήσουν μια εκστρατεία και θα ιδρύσουν το βασίλειο της Χιλής αγαπώντας με πάθος ο ένας τον άλλο, ταγμένοι σ' έναν κοινό στόχο, όντας όχι μόνο εραστές αλλά σύντροφοι και συνοδοιπόροι.

Το μυθιστόρημα της Αλιέντε είναι ένας ύμνος στην Ινές Σουάρεθ. Και όχι αδίκως. Ίσως αν δεν ήταν αυτή ο Βαλδιβία να μην κατάφερνε να φτάσει όσο μακριά έφτασε την εκστρατεία του. Αυτή η γυναίκα είχε τόσο πείσμα και πυγμή σε ό,τι έκανε και αντέστρεψε κάθε συμπεριφορά που υπήρχε εναντίον της, εκείνη την εποχή που η γυναίκα θεωρούνταν κατά τεκμήριο ένα πλάσμα χαμηλού διανοητικού επιπέδου που ήταν υποχρεωμένο να μαγειρεύει και να κάθεται να τη βιάζουν. ''Σιδερένιο χέρι, μεταξωτό γάντι'' λέει η ίδια αρκετές φορές.

Πέρα από το υμνολόγιο στην Ινές Σουάρεθ αυτό το μυθιστόρημα έχει και πολλή βία. Πολλή βία. Περισσότερο απ' όσο θα περίμενε κανείς. Και πάλι δεν πρόκειται για κάποιο αποκύημα της φαντασίας της Αλιέντε. Ο ισπανικός στρατός προχωρούσε στις ερήμους και τα δάση της Αμερικής έχοντας σημαία τους το χριστιανισμό και τον αυτοκράτορα, δηλαδή θρησκεία και μοναρχία και ιερός σκοπός τους ένας: ''Να εξανθρωπίσουν τους αγρίους, κάνοντας τους χριστιανούς και υποτάσσοντάς τους στην εξουσία του βασιλιά'' 

Πρέπει να πω, πως μ΄αυτό το βιβλίο αντιπάθησα (για να μην πω μίσησα, δε μου αρέσει) τους Ισπανούς της εποχής εκείνης. Επίσης για ακόμη μια φορά επιβεβαίωσα την άποψή μου, πως ο φανατισμός γενικά, αλλά και ειδικότερα όταν πρόκειται για μια θρησκεία μπορεί να γυρίσει τον ανθρώπινο πολιτισμό αιώνες πίσω, τότε που οι άνθρωποι πίστευαν πως για να φυσήξει ούριος άνεμος πρέπει να θυσιάσουμε από αρνιά μέχρι αθώες κορασίδες. Από την άλλη μέσα στις σελίδες του μυθιστορήματος της Αλιέντε ανακαλύπτεις την αγάπη για την πραγματική ελευθερία και τον αγώνα ενάντια στην υποδούλωση και τη βαρβαρότητα, γιατί αυτή ήταν η ζωή των Ινδιάνων που κατοικούσαν στα παρθένα εδάφη της Χιλής και την υπερασπίστηκαν με όλη τους την ψυχή.

Καταληκτικά και πέραν της ιστορίας και των διάφορων απόψεων που διατυπώνουμε γι' αυτή το μυθιστόρημα της Αλιέντε είναι μυθιστόρημα-το λέει και η λέξη. Σίγουρα δηλαδή δίνει ένα τσικ παραπάνω στα γεγονότα. τα πρόσωπα και τα συναισθήματα. Είναι καλογραμμένο με εξωτικά αρώματα και έντονες σκηνές.Κάθε βράδυ διάβαζα έστω και λίγες σελίδες πριν κοιμηθώ. Για εμένα είναι ένας ύμνος σε μια γυναίκα, που πάλεψε και κατάφερε όχι μόνο να επιβιώσει αλλά και να επιβληθεί με μόνο της ατού, την προσωπικότητά της. Αν έλειπε και ο ''ιερός σκοπός'' της εκστρατείας θα μπορούσα να τη θαυμάσω.

Ινές ψυχή μου-Ιζαμπέλ Αλιέντε-Εκδόσεις Ωκεανίδα